تأثیر تلقیح سویه‌های مختلف باکتری افزایش‌دهنده رشد گیاهی بر برخی از متابولیت ها، عملکرد و خاصیت آنتی‌اکسیدانی اسانس شوید (Anethum graveolens) تحت شرایط تنش کم‌آبی

مقدمه این مطالعه به‌منظور بررسی اثر سویه­ های مختلف باکترهای افزایش‌دهنده رشد گیاهی بر محتوای متابولیت­های سازگاری و رنگیزه­ های فتوسنتزی تحت تنش کم‌آبی در دو سال زراعی 92 و 93 در شرایط مزرعه­ ای به‌صورت آزمایش کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. مواد و روش ­ها عوامل موردمطالعه طرح عبارت بودند از تنش کم‌آبی در سه سطح آبیاری پس از 40، 80 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A به‌عنوان عامل اصلی و سویه­های مختلف باکتری در 8 سطح به همراه شاهد به‌عنوان عامل فرعی. نتایج و بحث نتایج حاصل نشان داد کاربرد سویه ­های مختلف باکتری و اعمال تنش بر میزان کربوهیدرات­ محلول برگ و پرولین مؤثر بودند. بیشترین مقدار کربوهیدرات­ محلول و پرولین با تلقیح بذر با باکتری پسودوموناس 169 در تیمار آبیاری پس از 120 میلی­متر تبخیر از تشتک کلاس ‌A حاصل شد. بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی با 89 میکروگرم در میلی‌لیتر در تیمار آزوسپریلیوم آف و آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک و کمترین آن با 15.3 میکروگرم در میلی‌لیتر در تیمار عدم کاربرد سویه باکتریایی و آبیاری پس از 40 میلی‌متر تبخیر از تشتک به دست آمد. همچنین، بیشترین عملکرد اسانس کل با 4 گرم در تیمار هرباسیلوس و آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک و کمترین آن با 0.85 گرم در تیمار پسودوموناس 168 و آبیاری پس از 40 میلی‌متر تبخیر از تشتک به دست آمد. در این بررسی، شرایط تنش کم‌آبی ملایم و شدید و استفاده از سویه ­های مختلف باکتری­ها باعث افزایش معنی­دار تولید پرولین و کربوهیدرات‌های محلولنسبت به شاهد گردید. این امر توانست باعث افزایش عملکرد اسانس بوته در شرایط تنش ملایم و متوسط در مقایسه با شاهد شود. نتیجه­ گیری استفاده از سویه ­های مناسب باکتری همچون ازتوباکتر 5 و آزوسپیریلیوم 21 می­تواند در شرایط تنش کم‌آبی متوسط و استفاده از ازتوباکتر 5 و پسودوموناس 169 در شرایط تنش کم‌آبی شدید تولید اسانس، گیاه دارویی را افزایش دهد.